Dierenkliniek Sanimalia +32 11 28 46 00
Dierenkliniek Sanimalia Gouverneur Verwilghensingel +32 11 28 46 00

Konijnen

Informatie over konijnen

Konijnen

Informatie over konijnen

  • Tandproblemen bij het konijn
  • De voeding van het konijn

Tandproblemen bij het konijn

Tandproblemen zijn één van de meest voorkomende problemen bij konijnen. In tegenstelling tot de hond en de kat komt tandsteen zelden voor maar zijn er andere aandoeningen die ongemak kunnen veroorzaken.  Het gebit van het konijn verschilt volledig van dat van een hond of kat.

Het normale gebit bestaat uit zes snijtanden, waarvan twee stifttanden, en 20 kiezen. De stifttanden zijn twee kleine snijtandjes die in de bovenkaak achter de bovenste snijtanden staan.  De snijtanden hebben als functie het voedsel aannemen en er stukken van te snijden. De kiezen daarentegen zorgen voor het vermalen van het voedsel. In tegenstelling tot de hond of kat groeien de tanden van het konijn levenslang door. Snijtanden zelfs tot 2 à 2,5mm per week. De juiste voeding zorgt voor een evenwicht tussen slijtage en groei van de tanden!

Problemen ontstaan doordat de tanden niet goed afslijten. Dit kan voorkomen zowel bij de snijtanden als de kiezen of allebei tegelijk.

Wanneer de snijtanden niet goed afslijten en dus doorgroeien ontstaan er zogenaamde olifantstanden. De alsmaar langer wordende snijtanden zullen een weg zoeken en omkrullen. Ze kunnen de lip van het konijn kwetsen en het dier heeft naast pijn ook moeilijkheden met voedsel opnemen.

Wanneer de kiezen niet voldoende afslijten ontstaan er zogenaamde spikes. Doordat er geen gelijkmatige afslijting van de kiezen plaatsvindt, zullen de randen van de tand langer worden ten opzichte van de rest van de tand. Op deze manier ontstaan er haken die in de tong of wang van het konijn zullen prikken. Dit veroorzaakt veel pijn en ongemak bij het dier. In erge mate kunnen de kiezen zelfs een brug vormen in de mond doordat ze elkaar raken. De wortels van de kiezen kunnen ook in het bot doorgroeien en druk uitoefenen op de ogen of zwelling geven op de onderkaak.

De grootste oorzaak van tandproblemen is verkeerde voeding. Het belangrijkste onderdeel van het rantsoen van een konijn is HOOI, HOOI, HOOI!!!

Niet alleen zorgt hooi voor een goede werking van het spijsverteringsstelsel, het zorgt er ook voor dat het konijn heel de dag aan het kauwen is waardoor er een goede slijtage is van de tanden. Het konijn zou heel de dag door hooi ter beschikking moeten hebben om te knabbelen.

Commerciële voeding zoals pellets en mueslimengeling mogen NIET het hoofdbestanddeel van het dieet zijn. Ze hoeven hier bijna niet op te kauwen waardoor er ook nauwelijks slijtage van de tanden plaatsvindt, met tandproblemen tot  gevolg. Deze voeding bevat een hoog energiegehalte en is voornamelijk ontwikkeld om het konijn snel groot te trekken in functie van consumptie, niet voor onze hobbydieren die we zo lang mogelijk bij ons willen hebben.

Kortom een dieet van hooi en water, zo nu en dan aangevuld met vers groenvoer is alles wat uw dier nodig heeft voor een goede gezondheid.

De voeding van het konijn

De rode draad in de gezondheid van konijnen.

De voeding van het konijn !

Het kan niet genoeg benadrukt worden : een konijn moet de juiste voeding krijgen !!! Hieronder wordt uitgelegd wat het juiste rantsoen is voor een konijn.
Een konijn is een planteneter (herbivoor), dwz. dat je een konijn moet voederen zoals een schaap of een paard.

Het belangrijkste onderdeel van het rantsoen van een konijn is HOOIHOOIHOOI !!

Of een konijn nu ziek of gezond is, alles staat of valt met voldoende hooi in de kooi.

De voordelen :

  • Hooi is rijk aan vitaminen, mineralen en eiwitten,
  • Het onderhoudt de darmflora,
  • De vezels zorgen voor een goede darmbeweging,
  • Het slijt de tanden goed af (kiezen groeien tot 3 mm per week !!)
  • Door het kauwen op hooi gaan konijnen zich minder snel vervelen en zouden ze minder aan de meubels, telefoonkabels ed. bijten,
  • Hooi geeft konijnen een vol gevoel in de buik.

Het beste hooi is waarschijnlijk zongedroogd hooi (van bij de boer), omdat het meer voedingsstoffen in zich heeft dan commercieel gedroogd hooi, alhoewel dit laatste ook goed is. Sla het hooi droog en luchtig op (garage) en laat de zak open.

Het is verkeerd om een konijn teveel hooi te laten zitten (“zwemmen” in hooi); een dagelijkse portie is beter.

Voer liever géén stro. Het heeft reeds heel wat voedingsstoffen verloren. Het is niet slecht voor het konijn (dus kleine beetjes mogen), maar op de langere termijn kunnen er tekorten ontstaan.

Vaak horen we de klacht dat er wel voldoende hooi wordt gegeven, maar dat het konijntje er niet van wil eten, terwijl hij wel de droge korreltjes oppeuzelt. De oorzaak is dat konijnen liever de smaakvolle korreltjes eten in plaats van het hooi. Dan is het belangrijk om de korreltjes slechts gedurende enkele uren in het hok te laten staan, zodat het konijntje toch aan het hooi gaan knabbelen.

Voldoende hooi in het rantsoen is een belangrijke sleutel voor de preventie van vele ziekten bij het huiskonijn !!

Zeker zo belangrijk als hooi in het dagelijkse rantsoen van het konijn is GROENVOER!

Groenvoer heeft dezelfde voordelen als hooi. Daarnaast bevatten ze ook nog heel wat andere voedingsstoffen en – héél belangrijk – voorzien ze het konijn van voldoende water. Ondanks het feit dat er een waterreservoir in het hok staat, drinken konijnen vaak onvoldoende. Dit wordt dan gecompenseerd door het vocht in het groenvoer. Je zal merken als je een konijn veel groenvoer geeft, dan zal hij/zij nog maar weinig water drinken.

Geef minstens één kop groenvoer per kg lichaamsgewicht en best twee tot drie verschillende groenten per dag.

Hoe donkerder de groente, des te meer voedingswaarde zit erin. Vandaar dat we afraden om bv. ijsbergsla te geven; het is niet slecht, maar het konijn heeft er, behalve vocht, weinig aan.

Hieronder volgt een lijst van groenvoeders die je kan geven :

  • Broccoli (bladeren en topjes)
  • Spruitjes                    
  • Wortel
  • Kool (rood, groen, chinees)
  • Selder (bladeren zijn goed)
  • Witloof
  • Paardebloemgroen (en bloem)
  • Peterselie                  
  • Andijvie
  • Witte kool                  
  • Komkommer
  • Basilicumblaadjes                 
  • Radijsjes
  • SLA

De groente sla verdient enige uitleg. In vele konijnenboekjes lees je steevast dat je aan konijnen geen sla mag geven. We weten niet waar dit fabeltje vandaan komt ?? Sla is integendeel een goede voedingsbron voor het konijn. Je mag ook gerust voorgesneden verse sla in zakjes uit de supermarkt geven. Natuurlijk, zonder dressing!!

Vers gras is ook één van de groenvoeders die al te vaak vergeten worden in het rantsoen van het konijn. Terwijl de wilde konijnen bijna uitsluitend gras eten, moeten hun soortgenoten in huis dit vaak missen. Vers gras is nochtans een bijzonder goede bron voor vezels. Gras moet wel geleidelijk worden toegevoegd (zeker in de lente) om de darmen niet te overbelasten.

Fruit en andere groenten (snoepjes !!) :

Geef uit deze lijst niet te veel. De kans bestaat immers dat sommige konijnen deze zó lekker vinden (vooral bij druiven en banaan) dat ze het hooi en groenvoer laten liggen, met gezondheidsproblemen als gevolg. Deze snoepjes kunnen dagelijks gegeven worden en u kan ze zelfs als beloning gebruiken bij training.

Geef één opgehoopte eetlepel per kg lichaamsgewicht per dag in om het even welke combinatie.

Voorbeelden van fruit zijn :

  • Appel
  • Aardbeien
  • Frambozen
  • Peer
  • Ananas
  • Bosbessen
  • Perzik
  • Kersen
  • Kiwi
  • Mango
  • Meloen
  • Veenbessen

Verboden voedingsmiddelen :

Een rantsoen van hooi en groenvoer, aangevuld met beetjes fruit en groenten bevat alle voedingsmiddelen die nodig zijn voor een konijn. Het wordt echt efgeraden om aan een konijn voeding te geven met hoge gehalten aan vet en/of zetmeel.

Vermijdt daarom :

  • Bonen
  • Erwten
  • Maïs
  • Brood !!!
  • Granen
  • Noten
  • Zaden
  • Haver
  • Tarwe
  • Chocolade
  • Suiker

Een woordje uitleg bij ‘brood’ : wetenschappelijk gezien is het koolhydraat in brood niet het juiste koolhydraat dat konijnen in hun darm moeten hebben. In grote hoeveelheden kan dit maagdarm-klachten geven; een halve snee per dag mag gerust.

Commercieel konijnenvoer

Commercieel konijnenvoer, ook wel korrels of pellets genoemd, werd vroeger ontwikkeld voor de industriële konijnenhouderij (vlees, pels, laboratorium). Het zijn geconcentreerde voeders voor snelle groei, die daarenboven gemakkelijk toe te dienen zijn aan grote groepen konijnen. Vergeten we echter niet dat deze industrie-konijnen in vergelijking met onze huiskonijnen maar een korte levensduur hebben, met als voornaamste doel zo snel mogelijk gewicht bij te zetten.

Zoals reeds meermaals gezegd, indien een gezelschapskonijn voldoende hooi en groenvoer krijgt, dan zijn deze konijnenkorrels onbelangrijk en zelfs onnodig in het dieet.

Het geven van eenzijdig commercieel voer veroorzaakt op de lange termijn klachten zoals overgewicht, hongergevoel, maagdarmklachten, onvoldoende slijtage van de tanden, verveling, problemen met de urinewegen.

De laatste jaren is de samenstelling van sommige pellets verbeterd, maar toch blijven de specialisten ervan overtuigd dat hooi en groenvoer onontbeerlijk zijn.

Vitaminen / probiotica

Supplementatie met vitaminen, mineralen (vb. calcium) en probiotica (yakult) is niet nodig voor gezonde konijnen, in tegenstelling tot bv. cavia’s die vitamine C nodig hebben omdat ze het zelf niet kunnen maken.

Onthoud tenslotte één ding :  DE hoofdoorzaak van ziekte bij konijnen is een ONAANGEPASTE VOEDING en voor een goede preventie van deze ziektes is een goed rantsoen van HOOI en GROENVOER van levensbelang !!

Terug naar medische info